TAMER ARDA ERŞİN
Amasra Maden Faciasına ilişkin yargılama bugün beşinci duruşma ile devam ediyor. Faciadan yıllar önce hazırlanan evrakta; aspiratörün değişmesi gerektiğinin belirtildiği ortaya çıktı. Belgede; havalandırmanın 50 yıllık olduğu ve değişmesi için dönemin Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürü Kazım Eroğlu’ndan “olur” alındığı ortaya çıktı. Yani havalandırmadaki sorunu Eroğlu da 4 yıl önce biliyordu fakat havalandırma facia sonrasına kadar değiştirilmedi.
Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait Amasra Maden Müessesesi’nde 14 Ekim 2022 tarihinde 43 madencinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan grizu patlamasına ilişkin yargılama, bugün Bartın 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılan beşinci duruşma ile devam ediyor.
Bilirkişi raporlarına ve Bartın 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam eden yargılamanın iddianamesinde sık sık vurgulanan “havalandırma sorununun” yıllar önce madenin yöneticileri tarafından tespit edildiğine dair belgeler, dava dosyasına girdi.
Müessesenin yönetim komitesinin 12 Temmuz 2018 tarihli toplantısında, havalandırmayı sağlayan aspiratörün modernizasyonu için 600 bin lira ödenek ayrıldığı ve bu yatırımın yapılması için yetki alındığı görüldü.
Maden faciası davasında yargılanan, dönemin müessese müdürü Cihat Özdemir ve dönemin müessese müdür yardımcısı Salih Atmaca’nın bu kararda imzasının bulunduğu görüldü.
TTK Genel Müdürlüğü Etüd, Plan ve Tesis Dairesi Başkanlığı’nın 2 Ağustos 2018 tarihinde Genel Müdürlüğe gönderdiği yazıda, aspiratörün 1970 yılında yapıldığı ve işçi sağlığı ve iş güvenliği yönetmeliğine uygun olarak iki yönlü çalışmadığı ifade edildi. Aspiratörün modernizasyonu için yetki istendiği görüldü. Bu yetki talebine ise o dönem TTK Genel Müdürü Kazım Eroğlu tarafından aynı gün “olur” verildi.
4 YIL ÖNCEKİ ÜRETİME DE YETERSİZ
Bu yazışmadan yaklaşık 1 buçuk yıl sonra yani 1 Kasım 2019 tarihinde Amasra Müessese Müdürlüğü’nün yazısında, aspiratörün değişmesi gerektiğine ilişkin gerekçe raporu yer aldı. Raporda, havalandırmanın 50 yıllık olduğuna ve aspiratörün mevcut ocağın yükünü bile kaldıramadığına şöyle dikkat çekildi:
“Müessesemiz ocak havalandırması artı 40 kotu baca ağzındaki aspiratör tesisi ile sağlanmaktadır. Kurulu bulunan joy marka yaklaşık 50 yıllık, 400 Kw 11000 m dk kapasiteli bir aspiratör. Bulunmaktadır. Aspiratörün kapasitesi yüksek olmasına karşın 3600 m dk kapasite üstünde kullanılamamaktadır. Ayrıca ocağımız gittikçe derinleşmekte ve ocak açıklığımız gittikçe artmaktadır. Ocak derinliğinin eksi 500 kotlarına kadar inmesi planlanmaktadır. Mevcut ocak açıklığının da 30000 metreye kadar çıkması planlanmaktadır. Kurulu sistemin kapasitesi mevcut ocak açıklığını bile karşılayamadığından ileride planlanan üretimler de düşünüldüğünde aspiratörün ortalama 1020 (HP) da çalışacak devri ayarlanabilen 7800 metreküp dk’lık yeni bir aspiratörle değiştirilmesi uygun olacaktır.”
Amasra Müessese Müdürlüğü’nün Elektro-Mekanik İşletme Müdürlüğü’ne yazdığı 10 Aralık 2019 tarihli yazıda ise ocaktaki aspiratörün yetersiz olduğu tespiti yinelenerek, daha önce verilen rapordaki ifadelere yer verildi. En son aspiratörün değişmesi gerektiğine ilişkin 6 Temmuz 2020 tarihli dönemin müessese müdürü Cihan Özdemir’in Makine ve İkmal Dairesi Başkanlığı’na yazdığı yazıda da aspiratörün güç ve özelliklerinden bahsedildi.
Facia yaşanana kadar değiştirilmeyen havalandırma ise faciadan yaklaşık 1 yıl sonra değiştirildi.
